خلاصه (برای مشاهده کلیک نمایید)
چکیده
مقدمه: در سی تی اسکن قفسه سینه پستان در میدان اصلی پرتوي قرار می گیرد در حالیکه جزو اندام هاي
حساس به پرتو بوده ولی اندام مورد نظر از نظر تشخیصی نمی باشد. براي پیشگیري از پرتوگیري پستان ضمن
حفظ ارزش تشخیصی تصویر استفاده از حفاظ هاي پرتوي بعنوان یکی از راهکارهاي کاهش دز پرتوي دراین
اندام پیشنهاد می شود. در این مطالعه ضمن بررسی تاثیر حفاظ هاي پرتوي طراحی و ساخته شده از کامپوزیت
هاي بیسموت بر کاهش میزان دز پستان، بررسی کیفیت تصویر در حالت با محافظ نسبت به حالت بدون محافظ
پرتوي در آزمون سی تی قفسه سینه انجام و مورد مقایسه قرار گرفت.
مواد و روشها: با بکار گیري میکرو ذرات بیسموت با نسبتهاي 1 ،%5 ،%10 %و 15 % در ماتریس هاي
سیلیکون و پلی اورتان با دو ضخامت 1/1 و 2/2 میلی متر، محافظ هاي پرتوي تحت عنوان کامپوزیت بیسموت
سیلیکون (BSC (و کامپوزیت بیسموت پلی اورتان (BPC (طراحی و ساخته شد. دزیمتري توسط دزیمترهاي
ترمولومینسانس (TLD (درلایه هاي پوست و چهارم پستان هاي فانتوم قفسه سینه در حالت با و بدون محافظ
پرتوي در آزمون سی تی قفسه سینه انجام شد. کیفیت تصویر به دو صورت کیفی و کمی بررسی گردید. بررسی
کیفی توسط رادیولوژیست با تجربه انجام شد و ارزیابی کمی توسط محاسبه کنتراست، نسبت کنتراست به نویز
(CNR (انجام گردید. آنالیز آماري با استفاده از نرم افزار SPSS16 در آزمونهاي Wallis-Kruskal و Whitney
-Mann انجام شد. 05/0 < P سطح معنی دار نتایج از نظرآماري در نظر گرفته شد.
.
نتایج: استفاده از محافظ هاي BSC از 1تا 15 درصد با ضخامت 1/1 میلیمتر بر روي پستان، موجب کاهش دز
پستان در لایه پوست از 9/14 %تا 8/53 %و در لایه چهارم از 6/5 %به 7/39 %شده است. همچنین افزایش
ضخامت محافظ BSC به 2/2 میلی متر با درصد بیسموت 1 تا 15 درصد، دز پستان در لایه پوست را به ترتیب
از 9/48 %تا 2/62 %و در لایه چهارم از 7/19 %تا 45 %کاهش داده است.
بکارگیري محافظ BPC با 1تا 15 درصد بیسموت با ضخامت 1/1 میلیمتر در لایه پوست باعث کاهش دز پستان
به میزان 7/19 %تا 5/61 %و در لایه چهارم از 8/11 %تا 9/47 %گردید. همچنین افزایش ضخامت به 2/2
میلیمتر در محافظ BPC به ترتیب دز پستان درلایه پوست را از 4/57 %تا 5/77 %و در لایه چهارم از 9/26 %تا
8/52 %درصد کاهش داده است.
مقدار افزایش نویز تصویر در حالت با محافظ نسبت به حالت بدون محافظ پرتوي از 33/2 %تا حداکثر
43/9 %در ناحیه پستان ها و از 13/7 %تا حداکثر 44/15 %در ناحیه مدیاستن بسته به نوع محافظ پرتوي تغییر
کرده است.
نتیجه گیري: بکارگیري حفاظ هاي پرتوي BSC و BPC همچنین با تغییر درصد بیسموت درکامپوزیت،
ضخامت و نوع ماتریس محافظ می تواند به شکل معنی داري دز پستان را کاهش دهد. بنابراین حفاظ هایی با
کامپوزیت هاي سیلیکونی و پلی اورتانی بیسموت با توجه به درصد بالاي کاهش دز گزینه مناسبی جهت کاهش
اثرات پرتوي پستان در آزمونهاي سی تی اسکن قفسه سینه می باشند.
کلمات کلیدي: کامپوزیت بیسموت سیلیکون، کامپوزیت بیسموت پلی اورتان، دز پرتو